Дар ҷустуҷӯи ҳақиқат
Савдои ҳақиқат ва расидан ба сарчашмаи яқин, Унвони Басриро ором намегузошт. Таййи масофатҳо кард ва ба Мадина омад, ки маркази интишори ислом ва маҷмаъи фуқаҳо ва муҳаддисин буд. Худро ба маҳзари Молик ибни Анас, муҳаддис ва фақеҳи маъруфи Мадина, расонд.
Дар маҳзари Молик, тибқи маъмул, аҳодисе аз Расули Худо (с) ривоят ва забт мешуд. Унвони Басрӣ низ дар радифи соири шогирдони Молик ба нақлу даст ба даст кардану забти иборатҳои аҳодис ва ба зеҳн супурдани санади онҳо, яъне номи касоне, ки он аҳодисро ривоят кардаанд, саргарм буд, то балки битавонад аташи дарунии худро ба ин васила фурӯ нишонад.
Дар он муддат Имом Содиқ алайҳис-салом дар Мадина набуд. Пас аз чанде, ки он ҳазрат ба Мадина баргашт, Унвони Басрӣ озим шуд, чанде ҳам ба ҳамон тартибе, ки шогирди Молик буда дар маҳзари Имом шогирдӣ кунад. Вале Имом ба манзури ин ки оташи шавқи ӯро тезтар кунад, аз ӯ парҳез кард. Рӯзе ба ӯ фармуд:
— Ман одами гирифторе ҳастам, ба илова азкору авроде дар соатҳои шабонарӯз дорам, вақти моро нагир ва музоҳим набош. Ҳамон тавр, ки қаблан ба маҷлиси дарси Молик мерафтӣ, ҳоло ҳам ҳамон ҷо бирав.
Ин ҷумлаҳо, ки сареҳан ҷавоби рад буд, мисли чаккуше бар мағзи Унвони Басрӣ фуруд омад. Аз худаш бадаш омад. Бо худ гуфт, агар дар ман нуре ва истеъдоде ва қобилияте медид, маро аз худ намеронд. Аз дилтангӣ дохили масҷиди Пайғамбар (с) шуд ва саломе дод ва баъд бо ҳазорон ғаму андӯҳ ба хонаи хеш рафт.
Фардои он рӯз аз хона берун омад ва яксара рафт ба равзаи Пайғамбар (с), ду ракъат намоз хонд ва рӯи дил ба даргоҳи илоҳӣ кард ва гуфт:
— Худоё! Ту, ки молики ҳамаи дилҳо ҳастӣ, аз ту мехоҳам, ки дили Ҷаъфар ибни Муҳаммадро бо ман меҳрубон кунӣ ва маро мавриди инояти ӯ қарор диҳӣ ва аз илми ӯ ба ман баҳра бирасонӣ, ки роҳи рости туро пайдо кунам!
Баъд аз ин намозу дуо бидуни ин ки ба ҷое биравад, мустақиман ба хонаи худаш баргашт. Соат ба соат эҳсос мекард, ки бар алоқа ва муҳаббаташ нисбат ба Имом Содиқ афзуда мешавад. Ба ҳамин ҷиҳат, аз маҳҷурии хеш бештар ранҷ мебурд. Ранҷи фаровон, ӯро дар кунҷи хона маҳбус кард. Ҷуз барои адои фаризаи намоз, аз хона берун намеомад. Чорае набуд, аз як тараф Имом расман ба ӯ гуфта буд, дигар музоҳими ман нашав, ва аз тарафи дигар майлу ишқи даруниаш чунон ба ҳаяҷон омада буд, ки ҷуз як матлуб ва як маҳбуб бештар барои худ намеёфт. Ранҷу миҳнат боло гирифт. Тоқаташ тоқ шуд. Дигар натавонист беш аз ин сабр кунад, кафшу ҷома пӯшида ба дари хонаи Имом Содиқ рафт.
Ходим омад, пурсид:
— Чӣ кор дорӣ?
— Ҳеҷ, фақат мехостам саломе ба Имом арз кунам.
— Имом машғули намоз аст.
Тӯле накашид, ки ҳамон ходим омад ва гуфт:
— Бисмиллоҳ, бифармоед!
Унвон дохили хона шуд, чашмаш, ки ба Имом афтод, салом кард. Имом ҷавоби саломро ба изофаи як дуо ба ӯ дод ва сипас пурсид:
— Кунияат чист?
— Абӯабдуллоҳ.
— Худованд ин кунияро барои ту ҳифз кунад ва ба ту тавфиқ иноят фармояд.
Шунидани ин дуо беҳҷату инбисоте ба ӯ дод, бо худ гуфт, агар ҳеч баҳрае аз ин мулоқот ҷуз ҳамин дуо набарам, маро кофӣ аст. Баъд Имом фармуд:
— Хуб, чӣ коре дорӣ? Ва чӣ мехоҳӣ?
— Аз Худо хостаам, ки дили туро ба ман меҳрубон кунад ва маро аз илми ту баҳраманд созад. Умедворам Худованд дуои маро мустаҷоб фармояд.
— Эй Абӯабдуллоҳ! Маърифати Худо ва нури яқин бо рафту омад ва ин дару он дар задан ва омаду шуд назди ин фарду он фард таҳсил намешавад. Дигаре наметавонад ин нурро ба ту бидиҳад. Ин илм, дарсе нест, нуре аст, ки ҳар гоҳ Худо бихоҳад бандаеро ҳидоят кунад, дар дили он банда ворид мекунад. Агар чунин маърифат ва нуреро хоҳонӣ, ҳақиқати убудият ва бандагиро аз ботини руҳи худат ҷустуҷӯ кун ва дар худат пайдо кун, илмро аз роҳи амал бихоҳ, аз Худованд бихоҳ, ӯ худаш ба дили ту илқо мекунад…”
(Манбаъ: Достони Ростон, таълифи шаҳид Мутаҳҳарӣ ба нақл аз “Ал-куно вал-алқоб”)
