Ленин кӣ буд?
Ленин ба ҳамон андоза, ки душман дорад, ҳаводорон ва дӯстдороне ҳам дорад ва то ба имрӯз дар дунё дида мешаванд.
Ленин ва фазоили инсонӣ
Ленин тамоми фазоили инсониро аз сиёсат зудуд. Ба гуфтаи ӯ, «вафодорӣ, қадрдонӣ ва эҳтиром ба дастовардҳои гузашта, дар сиёсат ҳеч ҷойгоҳе надорад.» Ӯ дар муқобили мухолифони андешаҳояш бисёр бераҳм буд. Дар тӯли баҳсу табодули назар, мумкин буд ҳатто дар баробари дӯстон ва бастагонаш низ бисёр бепарда ва беадаб шавад. Ӯ ба унвони як сиёсатмадор, вақте сухан аз пул ба миён меомад, ба шиддат бевиҷдон ва бепарво мешуд. Ӯ иҷозаи чандин мавриди сирқати мусаллаҳонаро содир кард, ки Истолин (Сталин) дар теъдоде аз онҳо даст дошт.
Ленин ва табақаи рӯшанфикри ҷомеа
Ленин, бо ин ки худаш узве аз ҳалқаи рӯшанфикрон буд, вале танаффури аҷибе нисбат ба ин табақа дошт. Тафсири иллати танаффури ӯ аз табақаи рӯшанфикрони Русия душвор аст. Ленин дар соли 1922 бисёре аз донишмандони саршинос ва чеҳраҳои шинохташударо аз Русия ихроҷ кард. Борис Постернок, шоири пуровозаи рус, ки шӯҳрати ӯ дар хориҷ аз хокҳои Русия ба далели навиштани румони «Дуктур Жиугу» (Доктор Живаго) аст, дар бораи ӯ ин гуна менависад: «Ленин хеле иштибоҳ кард. Суханони ӯ, ки тамоми мардум ҳам ба хубӣ онҳоро мешуниданд, маншаи хунрезӣ дар ҳаводис ва рӯйдодҳои бузург шуд… Ӯ ба танҳоӣ бар амвоҷи фикрии мардум савор шуд ва тавассути он бар мардум тасаллут ёфт. Амвоҷи тафаккур ва андешае, ки Ленин бар онҳо чирагӣ ёфт, дар воқеъ ҳамон табақаи коргари ҷомеа буданд ва бо суханони Ленин онҳо билофосила табақаи рӯшанфикрро ба унвони душмани шумораи яки худ шинохтанд. Бисёре аз афроде, ки аз кишвар ихроҷ нашуданд, баъдҳо дастгир ё эъдом шуданд. Тайи 8 сол (1917 то 1925) наздик ба ду милюн нафар аз кишвар гурехтанд, ки аксари онҳо ҳаргиз ба Русия бознагаштанд.»
Ленин ва омӯзиш ва парвариш
Ленин пас аз пирӯзии инқилоби болшевикӣ, таблиғоти густардае барои омӯзиш ва таҳсилот ба роҳ андохт. Дар даврони ҳукумати ӯ таҳсилоти 8-сола барои ҳамагон иҷборӣ ва ройгон шуд, ки ин низом пас аз ӯ ва то охири умри Шӯравӣ низ иҷро мешуд.
Дар оғози қарни 20-ум, сатҳи савод дар мардон 8/35 ва дар занон 4/12 дарсад буд, ки то соли 1939 сатҳи савод дар Шӯравии собиқ аз марзи 70 дарсад убур кард ва бад-ин тартиб, Шӯравӣ дар ҷамъи кишварҳое қарор гирифт, ки болотарин нархи босаводиро доштанд.
Оё Ленин ҷосус буд?
Дар соли 1914 Имперотурии Русия бо Олмон вориди ҷанг шуд. Билофосила пас аз инқилоби 1917, асноди кашфшуда нишон дод, Ленин таҳти фармони давлати Олмон амал мекардааст, аммо ин нуктаро низ бояд дар назар дошт, ки касе ки ин иттиҳомотро ба Ленин ворид кард, рақиби сиёсии ӯ яъне Александр Керенский, раиси давлати муваққати Русия қабл аз пирӯзии инқилоби болшевикҳо буд.
Бо ин ҳол, гузоришҳое аз ҳузури авомили олмонӣ дар миёни ҳалқаи Ленин дар замони зиндагии ӯ дар Суис (Швейтсария) мунташир шудааст. Вақте инқилоби феврал ба муваффақият расид, Ленин ҳамроҳ бо соири инқилобиҳо ба Олмон бозгашт. Ин иқдоми ӯ, фурсатро ба мунтақидонаш дод, то ӯро ҷосуси Олмон биноманд, аммо дар торихи расмии Шӯравии собиқ аз ин иддаъоҳо ба унвони «ифтиро» ёд шудааст. Бо ин ҳол, ин ҳақиқатро наметавон кетмон кард, ки ҳазинаи инқилобиҳои Русия аз кисаи олмониҳо пардохт мешуд. Вақте сӯҳбат аз пул мешуд, сиёсатҳои Ленин ҳам тағйир мекард. Дар воқеъ, Ленин аз пул барои қудрат истифода мекард ва дар иваз, олмониҳо аз ин инқилоб барои имзои сулҳномае истифода карданд, ки дар он рӯйи манофеъи онҳо тавофуқ шуд.
Ҳамсарони Ленин
Надежда Крупская, на танҳо ёр ва ҳамсари Ленин буд, балки наздиктарин дӯст ва вафодортарин шарикаш ба шумор мерафт. Дар замони муҳоҷирати Ленин, ин Крупская буд, ки тартиби тамоми корҳои махфиёна, барномарезии ҷаласот ва рамзгузорӣ ва рамзгушоии тамоми паёмҳои муборизонро медод.
Аммо маъшуқаи ҳамешагии Ленин Инесо Ормонд (Inessa Armand = Инесса Арманд) буд, ки як бонуи бо асли фаронсавӣ буд. Онҳо дар соли 1909 дар шаҳри Порис бо ҳам ошно шуданд. Дар замони издивоҷ, Ленин 40-сола буд, дар ҳоле ки Инесо 35 сол дошт. Онҳо ҳеч гоҳ равобити самимии худро пинҳон накарданд, ба тавре ки Ормонд дар Порис дар як манзил бо Ленин зиндагӣ мекард. Бо ин ҳол, муаррихони Шӯравии собиқ, бар хилофи вуҷуди шавоҳиди бисёр, вуҷуди равобити ошиқона миён ин дуро рад кардаанд.
Хадамоти Ормонд дар инқилоби Русия бар касе пӯшида нест; зеро ӯ дар шаклгирии ҷунбиши занони ин кишвар нақши қобили таваҷҷӯҳе дошт ва ин ҷунбиш ба навъе аз ӯ илҳом гирифт. Ормонд дар ниҳоят, дар соли 1920, бар асари ибтило ба вабо даргузашт ва пас аз марги ӯ, Крупская сарпарастии фарзандашро бар ӯҳда гирифт.
Солҳои охири ҳаёти Ленин
Ленин воқеан ба кор эътиёд дошт, ки ин масъала саломатии ӯро ба хатар андохт. Дар оғози 20-солагӣ пизишкон ӯро аз анҷоми кори рӯзона манъ карданд. Ӯ дар моҳи майи 1922 барои нахустин бор сакта кард ва қудрати такаллуми худро аз даст дод ва дасту пойи росташ фалаҷ шуданд. Ӯ дар моҳи декабр дуввумин сактаро кард ва севвумин бор низ дар марти 1923 сакта кард ва ин сактаҳои мукаррар ӯро ба як ҷасади мутаҳаррик табдил дода буд.
Билофосила пас аз аввалин сакта, фаъолони ҳизби кумунист ҷанг бар сари қудратро оғоз карданд, ки дар ин миён Жезуф Истолин ва Леон Тротский муҳимтарин руқабо маҳсуб мешуданд. Ленин то замоне ки қодир ба кор кардан буд, чандин мақола бо мавзӯоти бознигарӣ дар сотсиализм ва додани назорати умури бештари кишвар ба коргарон мунташир кард. Дар ниҳоят ӯ дар 21 январи 1924 дар оғӯши наздиктарин дӯсташ Николай Бухарин ҷон бохт. Албатта шойеоте мабнӣ бар ибтилои Ленин ба сифлис низ мунташир шуд, ки ин шойеот ҳеч гоҳ таъйид нашуд.
Қаламонлайн
