Сарвари занони аҳли биҳишт
Паёмбари Акрам(с) фармудаанд:
“Фотима сарвари занони аҳли биҳишт аст.”
(Саҳеҳи Бухорӣ, 12/480, Ашшомила)
“Фотима пораи тани ман аст, пас ҳар ки ӯро хашмгин созад, маро хашмгин сохта.”
(Саҳеҳи Бухорӣ, 12/484, Ашшомила)
“Сарварони занони олам 4 нафаранд: Марям духтари Имрон, Хадиҷа духтари Хувайлид, Фотима духтари Муҳаммад ва Осия ҳамсари Фиръавн.”
(Ал-ҷомеъус-сағир ва зиёдотуҳ, 1/5639, Ашшомила)
“Ҳазрати Оиша (р) гӯяд: Расули Худо (с) субҳҳангом берун рафт ва бар рӯи дӯши эшон абои тарҳдор аз мӯи сиёҳ буд. Пас, Ҳасан ибни Алӣ омад, ҳазраташ ӯро дар зери або гирифт, сипас Ҳусайн омад, ӯ низ ҳамроҳи бародар зери або рафт, сипас Фотима омад, ҳазраташ ӯро ҳам зери або гирифт, сипас Алӣ омад, Паёмбар Алиро ҳам зери або ворид кард. Сипас Паёмбар (ин ояти Қуръонро) хонд, ки: “Худованд мехоҳад аз шумо, аҳли байт, палидиҳоро дур кунад ва покатон созад.”
(Саҳеҳи Муслим, 7/130, Ашшомила)
“Уммулмуъминин Оиша (р) гӯяд: мо, ҳамсарони Паёмбар (с) ҳама дар хидмати эшон нишаста будем, бидуни ин ки яке аз мо берун бошад. Ногаҳон Фотима омад. Роҳ, ки мерафт, ба Худо қасам, бо роҳ рафтани Расули Худо (с) фарқе надошт. Вақте Паёмбар ӯро дид, ба ӯ хушомад гуфт ва фармуд: хуш омадӣ, духтарам! Сипас ӯро дар тарафи рост ё чапи худ нишонд. Сипас матлаберо оҳиста ба ӯ гуфт. Фотима бисёр гирист. Вақте ҳазрат нигаронии Фотимаро дид, як бори дигар оҳиста матлаберо ба ӯ гуфт, ки дидем, Фотима хандид. Ман, аз миёни занони Паёмбар, ба ӯ гуфтам: Расули Худо бо ту оҳиста сухан гуфт ва дар ин наҷво туро аз миёни ҳамаи занонаш имтиёз дод, бо ин ҳол ту гиря мекунӣ? Фотима гуфт: ман ҳаргиз рози Расули Худоро фош намекунам. Вақте Расули Худо аз дунё рафт, ба Фотима гуфтам, ба ҳаққи худам бар ту, туро қасам медиҳам, ки ба ман хабар диҳӣ. Фотима гуфт: алъон ишкол надорад, ба ту мегӯям. Дар бори аввал ба ман хабар дод, ки Ҷабраил ҳар сол як бор тамоми Қуръонро бар ман арза медошт ва имсол ду бор арза дошт, ва ин нишонаи наздик шудани аҷали ман аст, пас тақвои илоҳӣ дошта бош ва бар фироқи ман сабр кун, ки ман беҳтарини гузаштагон барои ту будам. Пас, ман ҳамон гуна ки дидӣ, гиристам. Аммо вақте Расули Худо нороҳатӣ ва нигаронии маро дид, оҳиста ба ман фармуд: эй Фотима! Оё дӯст надорӣ, ки сарвари занони мӯъминон ва ё сарвари занони ин уммат бошӣ?”
(Саҳеҳи Бухорӣ, 19/331, Ашшомила)
Аз Анас ва Бурайда ривоят шуда, ки гӯянд: “Расули Худо (с) ин оятро хонд: “Дар хонаҳое, ки Худо иҷоза додааст, ки боло раванд ва зикри Худо дар онҳо ба бузургӣ ёд шавад…” Касе баланд шуд ва суол кард: кадом хонаҳое ҳастанд инҳо эй Расули Худо! Фармуд: хонаҳои анбиё. Ҳазрати Абӯбакр баланд шуд ва бо ишора ба хонаи ҳазрати Алӣ ва Фотима, гуфт: эй Расули Худо, ин хона ҳам зимни онҳост? Паёмбар (с) фармуд: бале, аз бартаринҳои онҳост.”
(Тафсири Аддурр ул-мансур, 6/203, Ашшомила)
Лозим ба ёдоварист, он чи аз фазоил, ки ҳазрати Паёмбар (с) дар ҳаққи ҳазрати Фотима фармудаанд, ин на бад-он хотир аст, ки чун падар ҳастанд ва ҳар падаре духтари худро дӯст дорад. Агар чунин мебуд, ҳазрат ду духтари дигаре ҳам доштанд, аммо дар бораи онҳо мақому ҷойгоҳе инчунинӣ қоил набуданд. Балки ҳазрати Фотима, фориғ аз он ки духтари Паёмбар аст, дар пешгоҳи Худованд аз мақому манзилати хоссе бархӯрдор буданд ба дараҷае, ки ҳазрати Паёмбар (с) эшонро дар қатори бонувоне чун ҳазрати Марям ва Осия ва Хадиҷа қарор додаанд ва сарвари занони аҳли биҳишт ва ҷаҳониён шумурдаанд.
Ба ҳамин ҷиҳат аст, ки бузургони дин ва урафои баҳақ эҳтироми вежае барои ин бонуи гиромӣ қоил буданд. Носири Хусрави Қубодиёнӣ дар ҷойе ҳазрати Фотимаи Заҳро (а)-ро шафоаткунандаи рӯзи ҷазо мехонад:
Он рӯз биёянд ҳама халқ (ба) мукофот,
Ҳам золиму ҳам одил бе ҳеҷ муҳобо.
Он рӯз дар он ҳавлу фазаъ бар сари он ҷамъ,
Пеши шуҳадо дасти ману домани Заҳро.
(Қасидаи 1)
Нигоҳи Аттори Нишопурӣ ба Фотимаи Заҳро (а) ва зиндагонӣ ва тақвои эшон, бисёр барҷаста аст. Аттор дар “Илоҳинома” барои ҳазрати Фотимаи Заҳро (а) лақаби “Хотуни ҷаннат”-ро ба кор мебарад ва мегӯяд:
Ҳама ёрон дар он андӯҳу миҳнат
Шуданд охир бари Хотуни ҷаннат
Саноии Ғазнавӣ низ тавсифи зебое аз ҳазрати Заҳро (а) дорад. Ӯ симои ҳазрати Заҳро (а)-ро “Хайруннисо” (беҳтарини занон) медонад:
Саросар ҷумла олам пур занонанд
Зане чун Фотима хайруннисо ку?
(Қасидаи 164)
Ба ҷиҳати парҳез аз итолаи калом, ба баёни абёте аз дигар шоирони баландовозаи адаби порсӣ ишора мегардад:
Илоҳӣ, илоҳӣ ба сидқи Хадиҷа!
Илоҳӣ, илоҳӣ ба Заҳрои Атҳар!
Ки бар ҳоли зори Баҳоӣ назар кун,
Ба ҳаққи имомони маъсум яксар.
(Шайхи Баҳоӣ)
Ҳазрати Мавлоно, орифи бузург низ дар Маснавӣ чунин месарояд:
Фотима мадҳ аст дар ҳаққи занон,
Мардро гӯйӣ, бувад захми синон.
Дасту по дар ҳаққи мо истоиш аст,
Дар ҳақи покии Ҳақ олоиш аст.
«Лам ялид лам юлад» ӯро лоиқ аст,
Волиду мавлудро ӯ холиқ аст.
Ҳар чӣ ҷисм омад, валодат васфи ӯст,
Ҳар чӣ мавлуд аст, ӯ з-ин сӯй ҷуст.
Саъдии Шерозӣ дар васфи ҳазрати Заҳро (а) ва авлоди гаронқадраш чунин месарояд:
Ё Раб, ба насли тоҳири авлоди Фотима
Ё Раб ба хуни поки шаҳидони Карбало
Ё Раб, ба сидқи синаи пирони ростгӯй
Ё Раб, ба оби дидаи мардони ошно
Дилҳои хастаро ба карам марҳаме фирист
Эй номи аъзамит дар ганҷинаи шифо
(Қасидаи 1)
Қаламонлайн
